Autyzm

Z punktu widzenia teorii integracji sensorycznej w zachowaniach u dzieci z autyzmem mamy do czynienia z zaburzeniami przetwarzania danych sensorycznych. Można wyróżnić trzy podgrupy zaburzeń:

  1. zaburzenia rejestracji bodźców

  2. zaburzenia modulacji danych wejściowych

  3. brak zainteresowania lub bardzo małe do podejmowania konstruktywnych i celowych działań.


Charakterystyka poszczególnych podgrup

  1. w zaburzeniach rejestracji bodźców możemy mieć do czynienia z wygórowaną, nadmierną reakcją na pewne bodźce (np.słuchowe) lub ogólnie, bodźce nie pobudzają uwagi (często rodzice mają pierwsze wątpliwości, jeśli chodzi o słuch dziecka, bo nie reaguje ono na swoje imię). Generalnie najwięcej zaburzeń jest w rejestracji wrażeń wzrokowych (unikanie kontaktu wzrokowego, patrzenie "przez" ludzi, koncentrowanie wzroku na detalach) i słuchowych. Dzieci te mają problemy z różnicowaniem ważności informacji sensorycznej. Mogą żle rejestrować też wrażenia dotykowe (często nie reagują na delikatne muśnięcia, np. dmuchnięcie na szyję). Również często zdarzają się problemy z rejestracją wrażeń smakowych i węchowych, od braku reakcji nawet na silne zapachy po nieustanne ich poszukiwanie.Wg Ayeres dzieci z autyzmem są w stanie reagować tylko na silne bodźce i to te z priopriceptorów a nie z oczu i uszu. Można też zaobserwować dwubiegunowość w tolerancji stymulacji przedsionkowej. Od stałego dążenia do kontynuowania tego ruchu (np..bujanie się na huśtawce) do unikania go lub fiksacji na jednym tylko rodzaju stymulacji. Komplikacją w rozpoznaniu tych problemów może być różna reakcja na te bodźce u tego samego dziecka ( wczoraj omijało karuzelę z daleka, dzisiaj nie chce z niej zejść)

  2. w zaburzeniach modulacji danych wejściowych występuje najczęściej zbyt wysokie pobudzenie, głównie dotyczy ono bodźców przedsionkowych i dotykowych a skutkuje ono obronnością dotykową oraz niepewnością grawitacyjną. Dzieci te wykazują niespójną reakcję na bodźce, mogą czasami zareagować nadmierną wrażliwością na stymulację zewnętrzną a czasami brakiem reakcji. System nerwowy nie może uruchamiać procesów pobudzania i hamowania informacji na odpowiednim poziomie i reakcja nie może być dostosowana do siły oraz rodzaju bodźca. Szczególnie nadwrażliwość na dotyk jest trudnym doświadczeniem dla rodziców, dziecko unika przytulania, zabaw paluszkowych, płacze przy czynnościach pielęgnacyjnych. Nadwrażliwość może być także na pewne rodzaje materiałów i przedmiotów o określonej fakturze, mas plastycznych (farb do malowania palcami, kleju). Czasami unikają pokarmów o ziarnistej strukturze i preferują miksowane potrawy. Wg Ayeres jest to podgrupa zaburzeń lepiej prognozująca, bo łatwiej można wpłynąć na modelowanie zarejestrowanego bodźca niż niezarejestrowanego w ogóle.

  3. przy braku zainteresowania konstruktywnymi działaniami najczęściej możemy zauważyć brak naturalnej potrzeby badania otoczenia, co nie rozwija między innymi percepcji przestrzennej i jest automatycznie powiązane z nieumiejętnością akceptowania zmian w otoczeniu. Jest to jedna z najuciążliwszych komponent autyzmu, rodzice opisują dramatycznie wyglądające reakcje dzieci przy próbie zmiany drogi do domu lub numeru autobusu czy tramwaju (np.rzucanie się na jezdnię i rozpaczliwe krzyki, co u przypadkowych przechodniów wywołuje naganne spojrzenia i często komentarze o rozpieszczonych dzieciach).

  Opracowanie na podstawie wewnętrznych materiałów kursów PSTIS - Elżbieta Ptasińska 

17.05.2011 11:10:12